Vlll. КЕРТИ БЛА ТЮЗЛЮК
***
Жокъду деме бир затым да. –
Жюрегинг сары алтынды.
(Кисаи)
***
Бийикди шинтигинг, олтур.
Алай а, жаннетли боллукъ,
Адамланы къыйнамай тур,
Ала бергендиле къуллукъ.
(Фирдоуси)
***
Жюреги жалгъан аны,
Ниети жалын аны.
Келямын тюзге, хакъгъа
Дайым ушатханлыкъгъа.
(Фирдоуси)
***
Къарангыда жюрюйдю ётюрюк,
Жолу – жилян ызы кибикди.
Керти уа ёлюмсюздю, ёмюрлюк,
Жолу да тюз, жарыкъ, бийикди.
(Фирдоуси)
***
Кертисин кючлю адам айтады,
Ётюрюг а – къарыусуз, къайда да.
(Фирдоуси)
***
Жюреги уллу, таза, таукел адам
Ётюрюк бла тилин этмез харам.
(Фирдоуси)
***
Тюзлюк батыр бла болур къуру да.
Тюзлюк – асыл ханны къалаууруду.
(Фирдоуси)
***
Жюреклеге асыууду ётюрюк,
Халыуадан татлыды ол кеси да.
Алай ауур керти, – аны кёрдюк, –
Ётюрюкден татлы, ачы эсе да.
(Унсури)
***
Не ачы эсе да кертини толу
Гоппаны,
Досум, тюбюне дери тогъу
Сен аны.
(«Кабус-наме»)
***
Ол аты айтылырын сюйген,
Жукъ къызгъанма амандан да сен.
(«Кабус-наме»)
***
Сен болма итликден сокъур,
Уллулукъдан – сакъат.
Адам эсенг, адамча тур
Тюрленмей хар сагъат.
(Насир Хосров)
***
Тюрт сёзлю, ётрюкчю да сен
Нек боласа? Дауурлуду ол.
Терекни быхчы бла кесген,
Жугъунгу ачытмазгъа сакъ бол.
(Насир Хосров)
***
Итлик жашауунгу созмаз.
Ёмюрледен да ол алайды.
Харам къанлы адам онгмаз:
Аны шо ёз ити талайды.
(Насир Хосров)
***
Сёз бла халсыз тели къагъар.
Бир жанны да бош ачытма, не,
Хахайлап, тюкюрме бетине,
Ансы бетинге къара жагъар.
(Насир Хосров)
***
Къарыу, зорлукъ да кючлеген
Жерде тюзлюк тапмазса сен.
(Сузани)
***
Тюзлюкню бети жарыкъ болгъан
Къыралда даражалыды хан.
(Санаи)
***
Шекер къамиш бийик
Ёсюп, сыйдамды, тюз.
Юлкю уа – чырмашып,
Шинжилери да – жюз.
(Низами)
***
Къулну къыйнама, сен урсанг,
Тюйсенг – тебер, талар.
Итни сылай-сылай турсанг,
Чуругъунгу жалар.
(Саади)
***
Жюреги шугу, харам
Ниети болгъан жашха
Тюз сёзюнг болмаз жардам:
Чюй урмазса сен ташха.
(Саади)
***
Ётюрюк бетсиз этеди,
Намыссыз, ётсюз этеди.
(Саади)
***
Керти айтхан – тутулду,
Жалгъан сёзлю – къутулду.
(Саади)
***
Къылыч бла ургъанча сен,
Билип ётюрюкле айтханса,
Жара да, хау, болады сау,
Аны табы къаллыкъды ансы.
(Саади)
***
Патчахса сен, халкъны тонап жашайса.
Сен – юй башха балчыкъ сылар ючюн,
Топракъ ала, тюбюн – мурдор кючюн –
Къазгъан акъылсызгъа нечик ушайса.
(Саади)
***
Жыгъылгъаннга сен къол
Узат, кёрдю эсенг.
Хакъын билирсе, жол
Абындырса, кесинг.
(Саади)
***
Сен кертиден, хакъдан жанлай
Барсанг, этер талан да тюз алай.
(Саади)
***
Билимсиз тюзлюк – сокъур, аны терге.
Ол ишсиз да къанатын кермез.
Тамырын терен иймез да ол жерге,
Татыулу кёгет, жемиш бермез.
(Аухададдин Аухади)
***
Тюзлюкю кемсиз сюйген
Бир керти адам эсенг,
Ёлгенден сора да сен
Жашарыкъса сау-эсен.
(Хафиз)
***
Тюзлюк бла асыл патчах
Болгъан къырал алайды:
Кери кетип хата, палах,
Айныйды, къуралады.
(Джами)
***
Харамлыкъ, шеклик да, тил да
Къыралны къору тюйюлдю.
Фитналыкъ – заран бюртюкдю.
Къыралны къору – тюзлюкдю.
(Джами)
***
Сёзюне кёре жетер
Адамгъа хурмет, хатер.
Жалгъанчы уа дуньядан
Бедиши бла кетер.
(Джами)
***
Бир тынч этип къояса ант,
Ётюрюгюнг чыгъып къала.
Шашып да сен керти айтхан
Болмазса, билчи уяла!
(Джами)
***
Терек бахча жашнар къумда да,
Тюзлюк жюрюй эсе анда.
Жюрек тынчлыкъ болур къулда да,
Тюзлюк жюрюй эсе анда.
***
Ётюрюк жарашдырлыкъ эсе,
Жокъ анда гюнах.
Кертиси урушдурлукъ эсе,
Айтма: узайсын палах.
***
Ётюрюкчюню юйю кюйдю,
Халжары, бичен тиши да.
Къычырыкъ этди, кесин тюйдю:
Жиляугъа ийнанмады киши да.
***
Ётюрюкчю, эки бетли
Сыйлы тюйюлдю, хурметли.
***
Бушууну аллын тыйгъан
Ётюрюк, жигитлиги
Жетмей, къылычын къыйгъан
Кертиден къайда иги.
***
Оноуунг къалай боллукъду ансы,
Къадий, шинтикге къынгыр къоннганса.
***
Терслик тутулду, –
Бир махтау.
Тюзлюк къутулду, –
Минг махтау.